Hãy chung tiếng nói không với túi nilon

Hàng ngày chúng ta vẫn sử dụng một lượng lớn túi nilon mà không hề biết tới những tác động to lớn của nó tới môi trường. Túi nilon lẫn vào đất ngăn cản oxy đi qua đất, làm chậm sự tăng trưởng của cây trồng, gây xói mòn đất.

Túi nilon lọt và cống, rãnh, kênh, rạch sẽ làm tắc nghẽn gây ngập úng. Các hoá chất độc hại còn lại  hay lẫn trong quá trình sản xuất túi nilon cũng sẽ thâm nhập vào đất, vào nguồn nước, vào đồ ăn thức uống gây tổn hại sức khoẻ con người,...

Sau khi sử dụng bạn sẽ làm gì tiếp theo với túi nilon? Sẽ nhiều người nghĩ rằng dùng xong thì vứt đi thôi. Túi nilon phổ biến trên thị trường hiện nay chủ yếu là dạng túi xốp, mỏng, dễ rách và giá rẻ nên chỉ được sử dụng một lần rồi vứt. Chẳng có mấy người giặt, phơi khô để dùng lại chúng lần thứ hai. Chúng ta chỉ sử dụng túi nilon trong thời gian rất ngắn có thể chỉ là vài phút có thể chủ yếu chỉ dùng đựng hàng hóa từ chợ, siêu thị về tới nhà là được ném luôn vào sọt rác dù có thể chưa vấy một vết bẩn hay một lỗ thủng. Hiện tại những người đi thu lượm ve chai cũng không thu gom túi nilon để bán vì nó không được giá và rất mất công thu lượm. Chúng ta dễ dàng nhận thấy số lượng không nhỏ túi nilon sau khi sử dụng được con người vứt thẳng ra đường. Vì thế chúng ta ra đường nhìn đâu cũng thấy túi nilon, ở mọi nơi: ở gốc cây, dưới lòng đường,... Đặc biệt ở các đô thị, các khu vui chơi giải trí, đâu đâu cũng thấy túi nilon.

Việc tái chế túi nilông hiện nay chủ yếu là ở những cơ sở tái chế thủ công chủ yếu qua thu mua ve chai. Còn các nơi thu mua phế liệu lớn hầu như không còn thu mua nữa. Vì thế giá thu mua nilon rớt giá thảm hại, có nơi còn bị tẩy chay, cho cũng không lấy. Theo Sở Tài nguyên và môi trường thành phố Hồ Chí Minh thì mỗi ngày người dân thải ra môi trường khoảng 50 tấn túi nilon đã qua sử dụng. Hiện nay cũng chưa có thống kê chính xác bao nhiêu phần trăm của con số khổng lồ này được tái chế rồi trở lại thị trường, bao nhiêu phần trăm phát tán ra tự nhiên. Nếu chúng ta không có  những biện pháp hạn chế sử dụng túi nilon ngay thì không bao lâu nữa kênh rạch, ruộng đồng, mọi nơi sẽ tràn ngập rác nilông, môi trường sẽ bị ô nhiễm nặng nề.

Một vài con số đáng kinh ngạc về túi nilon mà bạn chưa biết:

* Mỗi năm nước Mỹ tiêu tốn 12 triệu thùng dầu thô để sản xuất khoảng 100 tỉ túi nilon.

* Ước tính trung bình mỗi túi nilon cần 500 năm để phân hủy hoàn toàn.

* Số lượng túi nilon trung bình sử dụng của một người có thể tồn tại đến 4.175 triệu năm.

* Mỗi phút trên thế giới có hơn 1 triệu túi nilon được sử dụng.

* Bình quân mỗi năm một người Ireland sử dụng 328 túi nilông. Con số này ở Úc là 250 túi/người/năm và ở Scotland là 153 túi/người/năm.

Thực trạng sử dụng túi nilon tại các chợ, siêu thị và giải pháp.

Đối với các bà nội trợ, đi chợ là phần công việc không thể thiếu hằng ngày. Có lẽ không nơi nào túi nilon được sử dụng và được cho hào phóng như ở chợ. Tôi từng đếm số túi nilon thu được sau một buổi đi chợ. Con số túi nilon được sử dụng trong một lần đi chợ có thể là vài chiếc hoặc lên tới vài chục chiếc. Nếu nhân con số này lên cho bảy ngày trong tuần thì ra một con số thật khủng khiếp! Như vậy làm thế nào để đi chợ mà không dùng đến túi nilon? Câu hỏi này thật không dễ chút nào khi việc sử dụng túi nilon một cách vô tội vạ đã trở thành thói quen khó bỏ vì tính tiện lợi của nó.

Ví dụ tại chợ Thái Bình (Q.1, TP.HCM) đông nghẹt. Quan sát một sạp bán cá, số túi nilon dùng đựng hàng cho khách tối thiểu là hai chiếc, một đựng cá và một bọc bên ngoài.  Đôi khi số túi nilon có thể còn nhiều hơn hai. Một phụ nữ trung niên tay xách giỏ nhựa dừng ở sạp bán cá. Chị bán hàng làm cá xong cho vào túi nilon, cẩn thận bọc bên ngoài bằng một chiếc túi khác khá khô ráo rồi chìa tay đưa cho khách. "Ấy, cho thêm cái túi kẻo ướt hết cái giỏ" - người khách đề nghị. Tại một chợ thực phẩm chỉ trong khoảng năm phút có hơn 10 túi nilông được sử dụng để đựng hàng cho khách. Một khách hàng nữ lúc ghé vào tay không, nhưng khi rời sạp trên tay có đến năm túi nilon: một đựng bó cải xanh, một đựng hai trái dưa leo, một đựng vài trái cà chua, một đựng ít nấm rơm với mớ rau mùi và một đựng... bốn chiếc kia. Hơn một giờ có mặt tại chợ này, chúng tôi đếm được đúng bảy người mang theo giỏ nhựa, còn lại đều bước vào chợ với tay không. Song khi chúng tôi nhìn kỹ, bên trong những giỏ nhựa này cũng lủ khủ "túi mẹ túi con".

Tại các tiệm, cửa hàng bán lẻ dọc phố hay các siêu thị, tình trạng lạm dụng túi nilông cũng diễn ra tương tự. Phần lớn các tiệm chuyên bán bánh mì, bánh ngọt và thức ăn nhanh mặc dù thường dùng túi giấy để đựng bánh cho khách nhưng những túi bánh sau đó được bọc bên ngoài bằng một túi nilon. Trong khi đó ở các siêu thị, phần lớn hàng hóa được đóng gói bằng túi nilon. Tại các gian hàng thực phẩm và rau quả, gần như mỗi món hàng khách mua đều được bao gói bằng một túi nilon riêng dù chỉ là củ hành, trái ớt. Những món hàng này khi ra quầy tính tiền còn được nhân viên thu ngân phân loại theo từng nhóm, cho chung vào một túi trước khi cẩn thận bọc tất cả bằng một túi khác.

Ở chợ và siêu thị, với đặc thù hàng hóa đa chủng loại nên túi nilông "không có đối thủ" đã đành, ngay ở những tiệm thuốc tây, thuốc bắc cũng có thói quen sử dụng túi nilông thay vì có thể dùng túi giấy. Chỉ mua vài viên thuốc, người bán cũng quen tay cho vào một túi nilon.

Sau một thời gian nỗ lực tìm kiếm các giải pháp thay thế, đến giờ một số kinh nghiệm được đúc  kết cho các bà nội trợ là:

Cố gắng lên thực đơn trước và sắp xếp một buổi đi chợ mua thức ăn cho cả tuần, còn hằng ngày chỉ phải mua rau, trái cây. Như vậy vừa tiết kiệm thời gian, tiền bạc vừa hạn chế tối đa việc sử dụng túi nilon.

Khi đi chợ nên mang giỏ và tùy loại thức ăn dự định mua mà mang kèm hộp đựng thực phẩm như: hộp dành để các loại thịt, hộp đựng cá hay hải sản, hộp dùng cho thực phẩm ăn liền. Nếu ngại mang hộp đựng thực phẩm thì dùng lá chuối, lá sen khô bọc thức ăn lại. Các loại lá này được bán với giá khá rẻ ở chợ, chỉ cần mua về rửa sạch, phơi khô, dùng dần.

Trường hợp không thể không dùng túi nilon thì để chung các thực phẩm cùng loại trong một túi.

Nếu sử dụng túi nilon thì nên sử dụng nhiều lần thay vì chỉ một lần rồi vứt đi. Khi không sử dụng nữa gom lại để riêng cho những người đổ rác hay người mua ve chai.

Với những chị em thường đi chợ sau giờ tan việc thì mang theo túi có thể gấp gọn cài trên xe máy được. Đến chợ chỉ việc lấy túi ra dùng.

Nếu mỗi người có ý thức hạn chế tối đa việc dùng túi nilon mỗi lần đi chợ cũng đủ tạo nên sự thay đổi lớn đối với môi trường. Đôi khi hành động bảo vệ môi trường không phải là điều gì quá to tát, mà chỉ là thực hiện những việc nhỏ nhất như thay đổi thói quen dùng túi nilon chẳng hạn.

Hiện tại các siêu thị lớn đang có nhiều khẩu hiệu để đưa thông tin về sự ích lợi và khuyến cáo người tiêu dùng hạn chế dùng túi nilon nhằm bảo vệ môi trường. Là những thanh niên chúng ta hãy đọc và hiểu những tác động của túi nilon tới môi trường để có những hành động thiết thực bảo vệ môi trường của chính mình.

Tại Việt Nam sinh viên tình nguyện đang tiến hành nhiều chiến dịch nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, thu gom túi nilon, vận động du khách đổi bao nilon bằng túi tự phân hủy trong vòng 100 ngày đã được du khách đồng tình hưởng ứng, sử dụng giỏ xách thân thiện với môi trường. Chiến dịch "Nói không với túi nilon " được nhiều du khách và bà con hưởng ứng.

Chương trình "Không sử dụng túi nilon " nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của thanh thiếu nhi trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; đồng thời phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ tham gia bảo vệ môi trường, nhằm góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua vì môi trường xanh, sạch, đẹp; tạo khí thế sôi nổi trong tuổi trẻ cả nước chào mừng 80 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam đã kêu gọi mỗi bạn thanh niên, sinh viên hãy là những tuyên truyền viên tích cực, là những người gương mẫu trong việc góp phần hạn chế sử dụng túi nilon, hoặc sử dụng túi nilông thật hợp lý trong gia đình.

Còn bạn, bạn đã có những hành động thiết thực nào để không sử dụng nhiều túi nilon, góp phần bảo vệ môi trường chưa? Nếu chưa, bạn hãy tìm hiểu thêm về các chiến dịch này và với những hành động nhỏ hàng ngày hạn chế sử dụng túi nilon chính là bạn đang góp phần vào bảo vệ môi trường. Ngoài ra bạn có thể tham gia các chương trình, tuyên truyền cho người dân và bạn bè hiểu được ý nghĩa của hoạt động này.